Veliki broj mladih želi da da napusti Crnu Goru i to oko 35 odsto, dok 50 odsto njih iz sjevernih opština želi da se odsele na jug ili u Podgoricu. Većina madih nema nikakv hobi, mali procenat se bavi sportom, čita knjige, posjećuje kulturne događaje… – pokazuje Istraživanje potreba mladih i procjene lokalnih omladinskih politika u 15 crnogorskih opština.
Istraživanje
Ovo istraživanje koje je realizovano u okviru ReLOaD2 projekta, čiji je cilj osnaživanje mladih, opominje na hitno kreiranje kvalitetnijih omladinskih politika pokazuje da je ubjedljivo najvažniji razlog za nezadovoljstvo mladih u većini opština loš sveukupni kvalitet življenja, uzrokovan lošim mogućnostima zapošljavanja, kvalitetom obrazovanja i dostupnošću kulturnih, sportskih i drugih sadržaja za mlade. Sve ovo utiče na to da mladi razmišljaju o odlasku i iz opštine i iz države, a najveći procenat njih je iz Danilovgrada (68,3 odsto), sa Cetinja (52,4 odsto) i iz Andrijevice (51,9 odsto).
Naglašeno je i da nizak stepen učešća mladih građana i građanki u javnom životu na lokalnom nivou prepoznaju institucije, nevladin sektor i sami mladi.
Dr Vojin Golubović, stručnjak za socio-ekonomske analize i član Instituta za strateške studije i projekcije koji je realizovao istraživanje upozorio je da se prilike na tržištu rada i to nezadovoljstvo odražavaju na nedostatak želje mladih za napredovanjem, a posebno na gubitak interesovanja.
– Na primjer, 43,7 odsto ispitanih mladih osoba nikada ne prisustvuje kulturnim događajima (muzeji, galerije i pozorišta). Trećina njih odlazi na koncerte i svirke svega nekoliko puta godišnje ili rjeđe, a skoro polovina nikada ne prisustvuje sportskim događajima. Tako više od 60 odsto mladih ljudi iz Nikšića nema hobi, a 75 odsto mladih u glavnom gradu nikada nije učestvovalo u neformalnom obrazovanju – saopštio je Golubović.
On takođe navodi da više od polovine ispitanika (57,8 odsto) ne vjeruje da za njih postoji prilika za zaposlenje, a među njima najviše mladih muškog pola.
– To je posebno izraženo u opštinama Kolašin, Budva, Plužine i Pljevlja. Takvo razmišljanje može voditi i nepovjerenju u institucije sistema, na šta ukazuje podatak da se skoro trećina (31,9 odsto) anketiranih mladih nije registrovala kod Zavoda za zapošljavanje – kazao je Golubović.
Takođe najveći procenat mladih (45,6 odsto) radi u trgovini i uslužnim djelatnostima dok najveći broj traži posao u državnoj upravi ili nekoj instituciji.
Golubović je naveo da mladi priznaju da nijesu u dovoljnoj mjeri upoznati sa zakonodavnim okvirima i nije im u dovoljnoj mjeri približeno koje su strategije i mjere koje su usmjerene na njih.
– Mladi prepoznaju nedostatak praktične nastave ili je upitan kvalitet postojeće. U Podgorici ima veliki broj pripadnika romske populacije i identifikovana je određena diskriminacija. Oni imaju barijere u jeziku, lošu ekonomsku situaciju i neprihvatanje sredine – kazao je Golubović.
Kada su u pitanju zdravlje i bolesti zavisnosti mladi naglašavaju da postoji nedostatak kapaciteta za prevenciu ili nijesu upoznati sa institucijama koje im mogu pružiti podršku.
– Traženje pomoći se percipira kao tabu tema i to u glavnom gradu, a kakva je situacija tek u drugim opštinama – tvrdi Golubović.
Govor mržnje
Dodaje da mladi ističu da je sve više prisutan govor mržnje i problem vršnjačkog nasilja koje se preselilo u sajber nasilje i tu vide nedostatak kapaciteta i inicijativa za suzbijanje ovih pojava.
Programska menadžerka za međunarodnu pomoć/socijalnu politiku i civilno društvo u Delegaciji EU u Crnoj Gori Ana Margarida Mariguesa kazala je da sličan problem mladi imaju na čitavom Zapadnom Balkanu.
– Veliki broj ljudi i sa Zapadnog Balkana želi da se iseli iz svojih država. Takođe stanovnici iz manjih gradova žele da pređu u veće gradove da žive. EU je izašla iz teške godine koja je pogodila i mlade ljude. Evropska komisija je proglasila 2022. godinu mladih, kako bi stavila mlade u fokus i da budu dio kreiranja politika – kazala je Margarida Mariguesa.
Ona je navela da imaju sve informacije i da su dobili dosta sugestija i poručila da nije stvar samo sagledavanje problema nego da vide kakve su ideje mladih kako bi zajedno došli do rješenja.
