Studenti koji ove godine upišu master studije moći će već naredne da uzmu diplomu, ukoliko procijene da im je za budućnost dovoljno četvorogodišnje univerzitetsko obrazovanje.
To, pored ostalog, predviđa Predlog zakona o visokom obrazovanju, koji je utvrđen na jučerašnjoj sjednici Vlade Crne Gore
Visokoškolci će u novu studijsku godinu, bez odricanja od budućih, moći da prenesu predmete koji nose do 10 ECTS kredita.
Ustanove visokog obrazovanja će, stoji u propisu, kroz predstojeće akreditacije ili reakreditacije odlučivati da li je za određene studijske programe profesije kompatibilan model trogodišnjih osnovnih i dvogodišnjih master studija ili će to biti četvorogodišnje obrazovanje uz mogućnost dodatne postdiplomske godine. Doktorske studije i dalje će trajati tri godine.
“Studentu koji je do dana stupanja na snagu ovog zakona upisao master studijski program obima 120 ECTS, ustanova će, na zahtjev, izdati diplomu postdiplomskih specijalističkih studija ako je taj student ostvario najmanje 60 ECTS od predviđenih 120 ECTS. Diploma iz stava 1 ovog člana je javna isprava i ekvivalentna je diplomi o stečenom VII1 podnivou nacionalnog okvira kvalifikacija. Pravo u smislu stava 1 ovog člana student može ostvariti i ako je najmanje 60 ECTS od predviđenih 120 ECTS ostvario nakon stupanja na snagu ovog zakona, ali najkasnije do akreditacije postdiplomskog specijalističkog studijskog programa u skladu sa ovim zakonom”, navodi se u propisu.
Novi propis predviđa da ustanove mogu realizovati osnovne studijske programe u trogodišnjem ili četvorogodišnjem trajanju, u zavisnosti od profesije i tržišta rada.
“Postdiplomski studijski programi su specijalistički – obima 60 ECTS i master, obima 60 ECTS ili 120 ECTS. Osnovni i postdiplomski studijski programi mogu se akreditovati kao akademski i primijenjeni. Doktorski studijski programi mogu se akreditovati kao akademski, obima 180 ECTS. Integrisani studijski program je obima 300 ECTS ili 360 ECTS”, navodi se u predlogu propisa.
Precizirano je da studijski program mora imati i praktičnu nastavu.
“Studijski program mora da sadrži praktičnu nastavu, kao i ishode učenja za naučnu oblast kojoj pripada studijski program, odnosno kompetencije za obavljanje djelatnosti”, stoji u predlogu propisa.
Studenti osnovnih i postdiplomskih studija školovaće se o trošku budžeta, dok se doktorske plaćaju, ali mogu biti oslobođeni školarine u slučaju kada imaju status saradnika u nastavi.
Ukidanje područnih odjeljenja
Predlog zakona o visokom obrazovanju briše mogućnost da država ubuduće finansira programe na privatnim fakultetma.
Ustanova može dobiti status univerziteta ako realizuje najmanje četiri različita studijska programa na osnovnim studijama, od kojih je najmanje jedan kao osnovni i postdiplomski ili integrisani. Programi moraju biti iz najmanje tri od sljedećih oblasti: prirodno-matematičke, tehničko-tehnološke, medicinske, društvene, humanističke, poljoprivredne i interdisciplinarne.
Predviđa i da ustanove visokog obrazovanje ne mogu obavljati djelatnost van mjesta koje je osnivačkim aktom pricizirano kao sjedište, ukoliko to nije odobreno odlukom Vlade.
“Ustanova obavlja djelatnost visokog obrazovanja u sjedištu. Ustanova ne može organizovati područna odjeljenja. Izuzetno od stava 2 ovog člana, Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada) može donijeti odluku da se pojedini studijski programi od javnog interesa realizuju van sjedišta ustanove”, navodi se u Predlogu.
Naglašeno je da područna odjeljenja privatnih ustanova koja su osnovana do dana stupanja na snagu novog propisa nastavljaju sa radom, ali najduže do kraja studijske 2029/2030. godine.
Dozvola uz izbor po domaćim pravilima
Pooštreni su i kriterijumi za odobrenje za rad, pa tako ustanova može oglasiti upis ako ima sertifikat o akreditaciji studijskog programa, obezbijeđen odgovarajući prostor u vlasništvu ili po osnovu zakupa – učionice, laboratorije, biblioteku, nastavna sredstva, opremu…
Ustanova mora imati zaključen ugovor o radu sa punim radnim vremenom sa najmanje jednim nastavnikom za svaku studijsku godinu za osnovne i postdiplomske studije, a za ostalo akademsko osoblje za svaku studijsku godinu zaključen ugovor o radu, ugovor o dopunskom radu ili ugovor o radnom angažovanju u skladu sa posebnim zakonom.
Nastavnici moraju biti izabrani u akademska zvanja po propisima Crne Gore.
“Izuzetno od stava 2 ovog člana, lica iz stava 1 tačka 4 ovog člana mogu biti izabrana u akademska zvanja po propisima drugih država ako je Savjet za visoko obrazovanje (u daljem tekstu: Savjet) dao pozitivno mišljenje o akademskim zvanjima koja su stečena u inostranstvu u odnosu na uslove i kriterijume za izbor u akademska zvanja u Crnoj Gori”, precizirano je u Predlogu zakona.
Uz to, ustanova mora dokazati da zapošljava bar polovinu od ukupnog broja saradnika potrebnih za izvođenje nastave iz svakog studijskog predmeta na svakoj studijskoj godini.
Precizirano je da se akreditacija studijskog programa izdaje na period dvije godine duži od perioda trajanja studijskog programa, a uvodi se i nadležnost Savjeta Agencije za obezbjeđivanje kvaliteta u visokom obrazovanju da postupa po prigovorima.
“Ako ustanova ne dobije sertifikat o reakreditaciji, može da obavlja djelatnost radi završetka studija studenata koji su započeli obrazovanje bez mogućnosti upisa novih studenata. Ako ustanova poslije isteka roka od godinu dana ne dobije sertifikat o reakreditaciji, Ministarstvo rješenjem oduzima licencu ustanovi”.
Pozakonski akti, dodaje se, biće donešeni u roku od godinu od stupanja na snagu predloženog propisa.
Posebne stipendije za izvrsne
“Stipendija za izvrsnost može se dodijeliti studentu upisanom na ustanovi u inostranstvu rangiranoj do 200. mjesta na posljednjoj objavljenoj međunarodnoj listi rangiranja univerziteta u svijetu Shanghai ranking consultancy (Šangajska lista)”, stoji u predlogu propisa.
Precizirano je da se sredstva za tu stipendiju isplaćuju iz Fonda za izvrsnost u visokom obrazovanju koja se obezbjeđuju iz budžeta Crne Gore, fondova Evropske unije i drugih izvora u skladu sa zakonom.
“Sredstva Fonda za izvrsnost u visokom obrazovanju vode se na posebnom uplatnom računu Ministarstva. Bliže uslove i način dodjele, kao i visinu stipendije iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo”, navodi se.
Izvor: Vijesti
